“Nhà quản lý tốt là người lo lắng cho công ăn việc làm, sự nghiệp của nhân viên dưới quyền, chứ không phải là lo lắng cho bản thân anh ta”

H. S. M. Burns

Siết kinh doanh vàng và USD tự do: Để người Việt chỉ dùng tiền Việt

Người Việt vẫn dùng ngoại tệ (ảnh minh hoạ). Ảnh: Giang Huy

Giá vàng và USD sau một thời gian dài “làm mưa làm gió” khiến thị trường tiền tệ không chỉ khuynh đảo, mà kéo theo hệ lụy cả xã hội bị cuốn theo chiều giá.

Người ít tiền thì chăm chăm theo dõi biến động giá để mong kiếm lời theo kiểu cò con, doanh nghiệp thì kêu trời vì độ doãng của tỉ giá giữa ngân hàng và thị trường tự do, trong khi ngân hàng không đáp ứng được yêu cầu của doanh nghiệp. Đến thời điểm này, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) công bố gói giải pháp trong điều hành chính sách tiền tệ. Sự vào cuộc của NHNN có xoá được tình trạng kinh doanh vàng và USD trên thị trường tự do hay không? Đến bao giờ người Việt chỉ dùng tiền Việt? Đó là băn khoăn của bạn đọc Nguyễn Đức Hoàng (Hà Nội) gửi đến toà soạn.

Báo chí mới chỉ đưa tin sắp tới “vàng miếng” sẽ không còn... tự do”, NHNN sẽ xoá kinh doanh vàng miếng trên thị trường tự do, giá vàng trên thị trường đã có phần tăng, giảm trong biên độ ngắn. Mấy ngày hôm nay, người dân đâu đâu cũng bàn tán chuyện không được mua bán vàng tự do nữa.

Thậm chí, ngay tại một số cửa hàng kinh doanh vàng bạc còn có người đứng sẵn ngoài cửa hàng “rỉ rả” câu chuyện này và còn đưa ra lời khuyên bán ngay kẻo mai kia bán cho Nhà nước sẽ còn thấp hơn. Người dân thiếu thông tin rơi vào tâm trạng hoang mang, khiến giá vàng trên thị trường tự do sẽ rơi  vào “lộ trình” mà người kinh doanh sẽ nắm phần lợi.

Mặc dù báo chí chưa đưa tin việc sẽ xoá cả điểm kinh doanh USD trên thị trường tự do như vàng, nhưng việc xoá kinh doanh USD tự do cũng nằm trong gói giải pháp điều hành chính sách tiền tệ năm 2011, trong đó có biện pháp để các tổ chức, cá nhân bán ngoại tệ cho ngân hàng, bước khởi đầu là các doanh nghiệp, tập đoàn nhà nước. Với giải pháp này thì các cửa hàng đang được phép mua bán USD có bị xoá sổ như kinh doanh vàng miếng?

Mặc dù NHNN đã nâng tỉ giá giữa USD/VND thì giá giữa thị trường tự do với tỉ giá công bố của NH vẫn giữ một khoảng chênh như thời điểm khi NHNN chưa ra quyết định nâng tỉ giá. Ví dụ chiều 28.2, tôi gọi điện đến một NH hỏi mua USD giá bao nhiêu, câu trả lời là NH mua đúng theo tỉ giá giao dịch ngày hôm nay (20.870), tôi liền điện thoại đến Tổng đài 80111005 thì được trả lời là giá USD thị trường tự do vào lúc 15h là 21.850-21.900.

Như vậy thì ngay việc các tập đoàn, doanh nghiệp đang phải thực hiện việc bán USD cho NH cũng gây phần thiệt bởi tỉ giá chênh khá cao, bởi trên thị trường vẫn tồn tại các điểm kinh doanh ngoại tệ. Cuối năm 2009, NHNN cũng đã có thông tư 26, nội dung tương tự, có nghĩa là các tập đoàn, doanh nghiệp nhà nước phải bán ngoại tệ cho NH, khởi đầu thực hiện thì NH cũng mua được, nhưng sau đó thì các tập đoàn, doanh nghiệp cũng biện đủ lý do để không bán ngoại tệ nữa. Như vậy, chiều hướng giá USD giảm trong những ngày cuối và đầu tuần là do tác động của việc thực hiện Nghị quyết 11 của Chính phủ và gói giải pháp mà NHNN triển khai.

Tôi băn khoăn về chủ trương cho phép các điểm kinh doanh ngoại tệ trên thị trường tự do. Nhiều doanh nghiệp khó mua USD từ NH, nhưng tại các điểm kinh doanh ngoại tệ thì muốn bao nhiêu cũng được. Theo một người kinh doanh vàng bạc thì họ cho biết, đâu dễ dàng gì khi xin được phép mua bán ngoại tệ. Nếu trong thời gian tới, việc “mua bán ngoại tệ” thuộc về NH thì cần phải có biện pháp quản lý thật chặt chẽ, nếu không thì việc mua bán ngoại tệ lại sẽ rơi vào tình trạng “cửa trước” thì chặt, “cửa sau” lại thoáng, tạo điều kiện cho nhân viên ngân hàng giao dịch “ngầm”.

Hiện nay, các NH vẫn nhận gửi vàng, USD của người dân, đặc biệt là lãi suất USD rất cao (5,7%/năm - gói lãi suất đẹp của NHNT) thì việc hút ngoại tệ của người dân vẫn là vấn đề cần bàn trong việc quản lý trong hệ thống NH. Khi lãi suất tiền VND được các NH cùng đẩy lên mức cao nhất 14%, thì có tới 2 NH vẫn “lách” đẩy lên mức cao hơn để hút nguồn tiền nhàn rỗi trong dân. Họ sẵn sàng chịu hình thức “kỷ luật”, nhưng “sức hút” của đồng tiền vẫn mạnh hơn cả án kỷ luật.

Để người Việt dùng tiền Việt như nhiều nước đã thực hiện thành công - đó là điều mà người dân mong mỏi.

Nguyễn Đức Hoàng  (Hà Nội)