* Trái ngược với xu thế giảm giá mạnh của USD trên thị trường thế giới, xin Thống đốc cho biết quan điểm về việc NHNN liên tục điều chỉnh tăng tỉ giá bình quân liên ngân hàng (NH) trong thời gian qua?

- Trước hết phải nhấn mạnh rằng, việc điều chỉnh tỉ giá của NHNN trong thời gian qua (hiện lên mức 17.005VND/USD – PV) là hoàn toàn bình thường, theo diễn biến và nhằm phù hợp hơn với cung cầu trên thị trường. Chúng tôi tính toán rằng, mức điều chỉnh tăng trong suốt thời gian qua chỉ vào khoảng 30 đồng/USD.

Còn trước đó vào ngày 25.12.2008, NHNN từng điều chỉnh tăng mạnh biên độ tỉ giá từ mức 16.494 đồng/USD trong ngày hôm trước lên mức 16.989 đồng/USD.

Đến ngày 24.3.2009, NHNN tiếp tục tăng biên độ tỉ giá giữa VND với USD từ mức ±3% lên mức ±5%. Nếu so với thời điểm cuối năm ngoái, tỉ giá hiện nay chỉ tăng khoảng 0,16%.

Một thực tế cho thấy tính từ tháng 7 đến nay, thanh khoản ngoại tệ của hệ thống ngân hàng không còn khó khăn nữa, dư nợ cho vay ngoại tệ từ mức âm 2,5% đã tăng lên dương 6%.

Đồng thời, các NHTM cũng làm tốt việc quản lý ngoại hối, qua đó hỗ trợ hạn chế nhập siêu.

Cần nhắc lại rằng, VN không theo cơ chế điều hành tỉ giá thả nổi hay cố định, mà linh hoạt và có sự quản lý của Nhà nước. 

* Sau những tác động của suy thoái kinh tế, NHNN sẽ có những biện pháp gì nhằm bổ sung nguồn ngoại tệ và đảm bảo cán cân thanh toán?

- Rõ ràng những tác động mà VN phải gánh chịu là không nhỏ. Dễ nhận thấy là xuất khẩu cả năm dự kiến sẽ giảm 9,9%, FDI cũng có mức giảm lớn, trong khi FII vẫn còn âm khoảng 500 triệu USD.

Bên cạnh đó, nguồn kiều hối cũng có khả năng giảm tới 15-20%, từ mức 7,2 tỉ USD của năm 2008 xuống còn khoảng 6-6,2 tỉ USD. Chưa kể nguồn thu từ ngành du lịch cũng giảm sút. Bổ sung thiếu hụt này, VN mới đây vay 500 triệu USD từ ADB và vay thêm 500 triệu USD từ Chính phủ Nhật Bản.

Trong các tháng tới, VN dự kiến cũng vay thêm 1 tỉ USD từ nguồn vay ưu đãi của WB, mà trong đó 500 triệu USD có thể sẽ được giải ngân trong năm nay.

Ngoài ra, VN cũng vay thêm WB khoảng 325 triệu USD cho chương trình xoá đói giảm nghèo và 100 triệu USD từ nguồn vốn của ADB.

* Liên quan đến lãi suất cơ bản, NHNN sẽ điều hành như thế nào trong các tháng cuối năm nhằm vừa kích thích kinh tế, vừa đảm bảo hệ thống ngân hàng kinh doanh có lãi?

- Điều hành tăng hay giảm lãi suất cũng như dự trữ buộc thể hiện chính sách tiền tệ thắt chặt hay nới lỏng của NHNN. Nếu lấy chỉ số lạm phát năm 2009 vào khoảng 7%, việc NHNN đưa lãi suất cơ bản (LSCB) từ 14% xuống 7% và giảm dự trữ bắt buộc từ 11% xuống còn 3% như hiện nay là phù hợp với cung cầu thị trường. Nới lỏng chính sách tiền tệ đồng nghĩa việc giảm LSCB thực tế làm cho tín dụng tăng lên, nên từ nay đến cuối năm, khả năng thắt chặt chính sách tiền tệ là không có, nhưng sẽ điều hành linh hoạt và thận trọng. Nâng LSCB lên sẽ hút thêm vốn, nhưng lại làm giá thành sản phẩm tăng cao, không giải quyết được tính cạnh tranh của nền kinh tế. 

* Nhiều ý kiến lo ngại khả năng xảy ra tình trạng tăng trưởng tín dụng nóng trong các tháng cuối năm?

- Nhìn vào các con số có thể thấy, tăng trưởng huy động vốn trong quý II đạt 10,65%, nhưng đến quý III chỉ còn 4,44%. Tương tự như vậy, tăng trưởng tín dụng trong quý II là 12,45% và sang quý III giảm xuống còn 7,58%.

Chúng tôi ước tính trung bình trong 6 tuần, huy động vốn tăng khoảng 0,27%/tuần. Như vậy trong 10 tuần cuối cùng của năm, trừ đi các dự trữ bắt buộc và dự trữ thanh toán, tăng trưởng huy động vốn chỉ đạt thêm tối đa 2,1%. Khả năng xảy ra tình trạng tăng trưởng tín dụng nóng trong những tháng cuối năm là rất khó.

* NHNN có nhận thấy những bất thường khi thị trường chứng khoán có dấu hiệu tăng nóng thời gian qua?

- Chúng tôi cũng nhận thấy, dư nợ cho vay chứng khoán trong thời gian qua tăng rất nhanh, từ mức 6.880 tỉ đồng vào đầu năm lên mức 11.900 tỉ đồng hiện nay, đạt mức tăng 74%. NHNN hiện đang cho tiến hành kiểm tra, đặc biệt là với 100.000 tỉ đồng dư nợ lãi suất thoả thuận.