Động thái tăng giá đồng nhân dân tệ (NDT) của Trung Quốc (TQ) so với USD gần đây được đánh giá là sẽ có tác động không nhỏ đến tình hình kinh tế thế giới, nhất là những thị trường có quan hệ thương mại sâu rộng với kinh tế TQ. Đối với kinh tế VN khi mà nhập siêu từ TQ đang chiếm khoảng 70%-80% tổng lượng nhập siêu hằng năm của VN, động thái này sẽ tác động như thế nào?
Có thể giảm nhập siêu
Chuyên gia kinh tế Nguyễn Quang A nhận xét việc đồng NDT lên giá có thể sẽ làm cho hiện tượng hàng TQ tràn vào VN dịu đi. Vì khi đó, giá hàng hóa TQ đắt lên, sức cạnh tranh giảm...
TS Vũ Đình Ánh, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu khoa học thị trường giá cả, nhận định đồng tiền VN (VNĐ) và NDT TQ cùng “neo” bằng USD nên khi NDT lên giá so với USD cũng đồng thời lên giá với VNĐ. Xét về mặt lý thuyết, hàng hóa TQ đắt lên do tác động của quyết định nới lỏng tỉ giá sẽ là điều kiện thuận lợi để VN thực hiện mục tiêu giảm nhập siêu từ TQ.
Nhưng trên thực tế có thể sẽ khó diễn ra thuận lợi như vậy vì nhập siêu từ TQ đang chiếm khoảng 70%-80% tổng lượng nhập siêu hằng năm của VN. Đó là các thiết bị, máy móc, nguyên vật liệu phục vụ sản xuất để xuất khẩu không dễ tìm nguồn hàng khác thay thế. Do đó, khi NDT lên giá, hàng hóa nhập khẩu từ TQ cũng lên giá, sẽ tạo thêm áp lực lạm phát cho nền kinh tế VN.
Chuyên gia kinh tế Bùi Kiến Thành cũng cho rằng việc nới lỏng tỉ giá của TQ có hai tác động đến các nền kinh tế giao thương nhiều với TQ, trong đó có VN. Đó là giảm bớt nhập siêu và tạo điều kiện cho các nước bán hàng vào TQ. Thế nhưng nếu hàng xuất khẩu của VN tiếp tục phụ thuộc vào nguyên liệu nhập khẩu từ TQ, không tăng giá trị nội địa hóa thì giá hàng xuất khẩu VN sẽ bị đắt lên. Như vậy, sẽ không tận dụng được cả hai lợi thế từ việc điều chỉnh đồng NDT...
Phải có đối sách thích hợp
|
5 tháng, nhập siêu từ TQ 5,05 tỉ USD
Theo Tổng cục Hải quan, kim ngạch nhập khẩu của VN 5 tháng đầu năm đạt 31,6 tỉ USD, trong đó nhập khẩu từ TQ là 7,37 tỉ USD. Nhập siêu từ TQ đã lên tới gần 5,05 tỉ USD, chiếm khoảng 90% tổng mức thâm hụt thương mại trong 5 tháng đầu năm. |
Các chuyên gia kinh tế đều có chung quan điểm đồng NDT đắt lên, sức cạnh tranh của hàng TQ giảm đi sẽ là lợi thế đáng kể cho hàng xuất khẩu VN. Không chỉ vào TQ dễ hơn, hàng xuất khẩu VN còn có cơ hội mới tại những nước mà thị phần hàng TQ có thể bị giảm, đặc biệt là mặt hàng dệt may.
“Đây là đợt điều chỉnh tỉ giá tăng cao nhất trong vòng 5 năm trở lại đây của TQ. Lượng hàng xuất khẩu của VN sang TQ có thể tăng lên nếu doanh nghiệp VN biết tận dụng cơ hội này. TQ là thị trường lớn, không khó tính, lại ở gần. Tận dụng được cơ hội hay không, hoàn toàn phụ thuộc vào bản thân doanh nghiệp” - TS Nguyễn Quang A phân tích.
TS Vũ Đình Ánh cho rằng để đánh giá đúng việc điều chỉnh tăng giá NDT có lợi hay hại cho kinh tế VN phải có thêm thời gian, song trước mắt cần theo dõi chặt chẽ để có đối sách thích hợp. Hiện nay, VN thu hút khá nhiều vốn đầu tư từ TQ, trong đó có nhiều dự án khai thác khoáng sản.
|
Đã đến lúc đặt đồng NDT đúng vị thế của nó, từ đó đưa ra các biện pháp thích ứng. Nếu VN tiếp tục neo giá vào đồng USD, cần tính toán đến việc xác lập một cơ chế tỉ giá riêng đối với đồng NDT, căn cứ vào quan hệ thương mại và đầu tư giữa hai nước |
Khi NDT lên giá, nhà đầu tư TQ sẽ có lợi hơn và như vậy sẽ kích thích doanh nghiệp TQ tăng đầu tư vào VN. Việc tăng đầu tư tất yếu sẽ kéo theo tăng xuất khẩu hàng hóa TQ vào VN và có thể làm căng thẳng thêm thâm hụt cán cân thương mại.
Đã đến lúc đặt đồng NDT đúng vị thế của nó, từ đó đưa ra các biện pháp thích ứng. Nếu VN tiếp tục neo giá vào đồng USD, cần tính toán đến việc xác lập một cơ chế tỉ giá riêng đối với đồng NDT, căn cứ vào quan hệ thương mại và đầu tư giữa hai nước.
Theo chuyên gia kinh tế Bùi Kiến Thành, cần đúc rút kinh nghiệm phản ứng chính sách từ đợt điều chỉnh tỉ giá lớn của TQ 5 năm trước. Xem VN đã tận dụng được cơ hội tăng trưởng xuất khẩu và giảm nhập siêu từ TQ hay chưa để có những chính sách thích ứng...
