Một đại biểu đóng góp ý kiến cho dự thảo Thuế nhà đất. Ảnh: V.L.

Các chuyên gia kinh tế, luật sư, doanh nghiệp địa ốc ở một số quận huyện TP HCM đều đồng thuận chủ trương đánh thuế đất nhưng lại băn khoăn thuế nhà còn thiếu cơ sở, không nên thu vội.
> Đề xuất 2 phương án mới đánh thuế nhà

Trong hội thảo lấy ý kiến hoàn thiện dự thảo Luật thuế Nhà đất do Ủy ban tài chính ngân sách quốc hội và Phòng thương mại công nghiệp VN (VCCI) hôm 19/1, nhiều chuyên gia đưa ra các ý kiến trái chiều về việc áp dụng Luật thuế Nhà đất trong thời kỳ hậu suy thoái.

Chuyên viên kinh tế Lê Văn Tứ là đại biểu phản đối dự luật thuế nhà đất gay gắt nhất. Theo ông, sử dụng nhà để ở là hành vi tiêu dùng không tạo ra thu nhập. Nhà là tài sản một đời người tích cóp, tức là của cải còn lại sau khi người dân đã thực hiện nghĩa vụ nộp thuế thu nhập cá nhân. Việc thu thuế nhà mâu thuẫn vì thu nhập đã trừ thuế, mua sắt thép xi măng xây nhà cũng bị tính thuế, mua đất cũng phải đóng tiền sử dụng đất (thuế đất), nay sở hữu nhà lại đóng thuế dẫn đến thuế chồng thuế, sẽ gây phản ứng dư luận.

Theo ông Tứ, nhiều năm qua sở dĩ VN không thu thuế nhà ở không phải vì dân còn nghèo, mà vì loại thuế này chưa đủ cơ sở, không phù hợp với nền kinh tế hiện nay. Muốn làm tốt cần có những tài liệu điều tra, nghiên cứu khoa học nghiêm túc. Vì thế phải có lực lượng nghiên cứu và phải có thời gian.

Trong khi đó, giới doanh nghiệp và luật sư đều đồng tình phải có luật thuế nhà đất và nhanh chóng áp dụng đúng tiến độ ngày 1/1/2012. Luật sẽ góp phần chống đầu cơ, tránh tình trạng nhà đất dồn quá nhiều vào tay một đối tượng, gây tình trạng khan hiếm, sốt ảo. Theo đó, việc đánh thuế nhà đất sẽ không xét ưu ái cho bất cứ một đối tượng nào, dựa trên một chuẩn nhà ở được định sẵn, có hạn mức theo diện tích hoặc đánh thuế từ căn nhà thứ hai trở đi.

Phó trưởng đoàn Đại biểu quốc hội TP HCM Trần Du Lịch nhận định, bản chất của thuế nhà đất là truy thu thuế tài sản bất động sản để chống đầu cơ và những đối tượng thu lợi bất chính từ nhà đất.

Mấu chốt của việc đánh thuế hiện nay sẽ nhắm vào giá trị đất hơn là giá trị nhà. Dù nhà nhỏ nhưng xây trên khu đất rộng sẽ bị đánh thuế. Dự luật này cần thiết vì trong nền kinh tế thị trường, khi giá trị nhà đất có nhiều chênh lệch, đòi hỏi phải có sự điều tiết của Nhà nước để tránh tình trạng người có quá nhiều nhà, người phải ở thuê trong khu ổ chuột, thậm chí vô gia cư.

Thuế nhà đất sẽ là khoản thu vào ngân sách địa phương, để tỉnh thành đó sử dụng làm cơ sở phát triển quỹ nhà ở xã hội tại khu vực, đảm bảo những tầng lớp thấp hơn không có điều kiện mua nhà vẫn có nơi ở ổn định. "Nếu không áp dụng thu thuế nhà đất thì TP HCM và HN sẽ không có cơ hội tạo ra quỹ đất xây nhà ở xã hội phục vụ cho người có thu nhập thấp", ông Lịch nói.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Hoàng Anh Tuấn cho biết, hiện có nhiều luồng ý kiến khác nhau về việc thu thuế nhà đất. Quan điểm thứ nhất đồng tình áp dụng đánh thuế nhà đất kèm theo ngưỡng giới hạn và chỉ rõ đối tượng, chế tài. Luồng ý kiến thứ hai chưa đồng tình thu thuế nhà và cho rằng chỉ nên thu thuế đất là đủ. Lại cũng có ý kiến yêu cầu nghiên cứu, điều tra nghiêm túc, vận động ý thức rồi dần dần áp dụng sau.

Ông Tuấn cho rằng, việc thu thuế nhà đất chỉ là vấn đề thời gian và phương pháp chứ không thể không áp dụng. Bởi lẽ, nguồn thu từ thuế hiện nay còn hạn chế, không đủ để phát triển hàng loạt nhu cầu hạ tầng và ổn định xã hội. Ông cho hay, thuế thu nhập cá nhân trong năm 2009 chỉ thu được 400.000 người, 1,5 triệu hộ kinh doanh, 320.000 doanh nghiệp trên cả nước. Trong khi đó, nếu áp dụng thuế nhà đất có thể thu được 11 triệu hộ dân, có thể kỳ vọng sử dụng nguồn thu này giải quyết nhu cầu phát triển của địa phương và tăng số lượng nhà ở xã hội phục vụ người có thu nhập thấp.

Vũ Lê